Tư duy nhanh và chậm – Daniel Kahneman
Tư Duy Nhanh Và Chậm của tác giả Daniel Kahneman là cuôn sách đã đoạt giải Nobel kinh tế khi chỉ ra những giới hạn bất ngờ về tư duy của con người.
Ngay từ trang đầu tiên của cuốn sách Tư Duy Nhanh Và Chậm, tác giả khẳng định: Trong một thời gian dài, các học giả đã gieo vào đầu chúng ta một quan điểm: chúng ta – những con người đầy lý trí- quyết định mọi việc có tính toán một cách cẩn thận.
Tuy nhiên, Daniel Kahneman đã chỉ ra rằng quan điểm ấy hoàn toàn sai lầm dựa vào kết quả hàng ngàn thí nghiệm mà ông thực hiện suốt 10 năm trời. Tác giả cho rằng con người có hai hệ thống tư duy:
Tư duy nhanh và chậm – Daniel Kahneman
Hệ thống 1 hoạt động theo cơ chế tự động và mau lẹ mà không cần tư duy nhiều (giống như khi nhìn thấy một cô gái xinh đẹp đi cạnh một gã béo xấu xí, bạn sẽ nghĩa ra ngay rất nhiều giả thiết) – được gọi là tư duy nhanh.
Hệ thống 2 cần tập trung tư duy của bạn, bao gồm cả các phép tính phức tạp (giả sử lấy 17×24, bạn biết ngay 12,609 hay 123 là kết quả sai, nhưng cũng không dám chắc 568 là đáp án đúng hay không) – được gọi là tư duy chậm. Và hệ thống tư duy được con người sử dụng thường xuyên nhất là hệ thống tư duy nhanh.
Hệ thống tư duy nhanh liên tục diễn dịch chuyện gì đang xảy ra trong thế giới của chúng ta, và quá trình này sẽ sản sinh ra những phán đoán suy nghiệm khá hữu ích, nhưng đôi khi cũng dẫn đến những lỗi sai nghiêm trọng và hệ thống.
Với các chuyên gia trong một lĩnh vực, tư duy nhanh nhiều khi rất chính xác vì nó được dựa trên kinh nghiệm nhiều năm trời của họ. Một bác sĩ chỉ cần liếc mắt nhìn bệnh nhân là có thể chỉ ra những triệu chứng của một căn bệnh. Một cao thủ cờ vua chỉ cần đưa mắt qua một bàn cờ là có thể tuyên bố quân trắng thắng hay thua.
Đọc thêm:
Tuy nhiên, Tư duy nhanh cũng có “sai lầm dự kiến”: Chúng ta thường đánh giá quá cao lợi ích mà đánh giá thấp chi phí; và hẳn nhiên là chịu rủi ro một cách ngu ngốc. Chính vì điều này năm 2002, nhiều người Mỹ thiết kế lại nhà bếp của họ với chi phí ước tính là 18,658 đô la, tuy nhiên số tiền phải trả thực tế lên tới 38,769 đô la.
Tư Duy Nhanh Và Chậm bàn sâu về sự sai lệch của trực giác, những giới hạn của đầu óc con người khi sử dụng phương pháp tư duy nhanh, giúp mỗi người nâng cao nhận thức của bản thân khi đưa ra các dự đoán, quyết định.
